کوروش کبیر: پادشاه جهان (2)

2600 سال پیش که سنت حاکمان آن عصر جنگ و خونریزی بوده، مردی حاکیمت پارس (ایران) را بر عهده داشته که برای اولین بار بیان کرد که انسانها حقوق دارند. احترام به حقوق بشر، باعث شد که او بدون جنگ بابل را فتح کند.

حکومت هخامنشی که توسط کوروش پدید آمد، اولین دولت چند فرهنگی و چند مذهبی بود. از شاهنشاهی هخامنشیان به عنوان بزرگ ترین امپراتوری جهان از نظر گستردگی و جمعیت نام برده می شود. بیش از 49 میلیون نفر از 112 میلیون جمعیت جهان آن زمان در این سرزمین زندگی می کردند. در دوران هخامنشیان حدودی سی قوم مختلف تحت نظارت این امپراتوری بودند. این حکومت عادات مختلف، مردمان مختلف، زبان های مختلف و ادیان مختلف را به رسمیت میشناخت. همه ی این ها برای کوروش محترم شناخته می شد.

کوروش مدلی را بنا نهاد که چگونه یک جامعه بزرگ چند ملیتی، چند مذهبی و چند فرهنگی اداره شود. او تمام خاورمیانه امروزی را آن زمان به کشوری واحد تبدیل کرده بود که تا 200 سال مردم با ادیان مختلف میتوانستند در آن با یکدیگر زندگی کنند. کوروش در سراسر فرهنگ اروپایی مدل و سر مشق باقی مانده است.

کتاب گزنفون به نام کوروش‌نامه "چگونه شما یک جامعه متنوع را اداره کنید"، یکی از کتاب های بزرگی بود که بنیانگذاران انقلاب آمریکا از آن الهام گرفتند .

نمایش در اینستاگرم

استوانه کوروش: این استوانه ۵۳۸ سال پیش از میلاد توسط کوروش نوشته شده و در ۱۸۷۹ میلادی پیدا شده. این منشور به عنوان «نخستین بیانیه حقوق بشر» شناخته می شود. مهمتر از همه، کوروش به عنوان سخنگو در این لوح - بعنوان یک قهرمان ومدافع وطن باهویت ایرانیست، که تحمل و بردباری همه ادیان دارد. آزاداندیشی، احترام به حقوق انسان ها از هر رنگ و نژاد و با هر عقیده و ایمان، عدم غارت، کشتار، ویرانی، اسارت، زورگویی، همچنین دستور بازسازی خرابی های ناشی از جنگ و حتی ویرانی های قبل از ورود پارسیان، نوسازی معابد ویران شده به دست نبونئید و عدم برخورد با ملت مغلوب مانند یک فاتح از جمله نکاتی هستند که این لوح گلی را تبدیل به منشوری بزرگ برای آزادی و عدالت گستری می کند. این شئ یکی از بزرگترین اعلامیه های آرمان انسانیست. این با قانون اساسی آمریکا هم راستاست. قانون اساسی آمریکا به طور مستقیم از این منشور نشات گرفته. توماس جفرسون به مطالعه کوروش می پردازد و از نوه اش می خواهد که او هم به این مطالعه بپردازد و بطور قطع این، به مراتب بیشتر از ماگنا کارتا در مورد آزادی های واقعی حرف برای گفتن دارد.

ایران امروز: آیا حاکمان جدید ایران هنوز مدافع مظلومان هستند؟ آیا حاکمان ایران مردمی را که ظالمان به بردگی کشانده و امواشان را مصادره کرده اند آزاد میکند؟ (سوال آقای نیل مک گرگور) حق مردم برای زندگی در یک دولت یکسان، با ادیان متفاوت و آزادانه است — و یک خاورمیانه، و یک جهان، که در آن ادیان موضوع جدایی و یا بحث نیستند.

فکر میکنم که امروز قوی ترین و خردمندترین صدا شاید صدای این شي بی صدا باشد. یعنی لوح کوروش

Ted.com

تشکر فراوان از آقای رابرت نیل مک گرگور

منابع مهم رو توضیح میدم:

1. کسنوفون: فیلسوف، مورخ، و سرباز یونانی است که در سال ۴۳۰ قبل از میلاد در آتن به دنیا آمد. دوران زندگی او حدوداً بین سالهای ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد بوده‌است.

2. کورش‌نامه: طولانی‌ترین اثر کسنوفون، نویسنده و سپاهی آتنی سده پنجم پیش از میلاد است. در این کتاب، کسنوفون شیوه پرورش، آموزش و زندگی کوروش بزرگ را نگاشته‌است. کوروش‌نامه رمانی سیاسی و با نثری ساده دربارهٔ پرورش و آموزش فرمانروایی آرمانی است که برای فرمانرانی و پیشبرد یک سرزمین با خودسرانگی نیک‌خواهانه و خردمندانه در برابر بندگانی فرمانبردار و ستایشگر آماده شده‌است. کوروش‌نامه تأثیر مهمی بر اسکندر مقدونی و ژولیوس سزار گذاشت. برخی این کتاب را پاسخی به رساله جمهور نوشته افلاطون می‌دانند. اما پس دوران یونان باستان به فراموشی سپرده شد. ا آغاز عصر روشنگری رجوع به کوروش‌نامه بار دیگر آغاز شد و ترجمه‌های جدید آن، الهام‌بخش فیلسوفان سیاسی مانند نیکولو ماکیاولی و ژان-ژاک روسو شدند. در آمریکا گروه سیاسی بنیانگذار جمهوری ایالات متحده (پدران بنیان‌گذار ایالات متحده آمریکا) مانند توماس جفرسون، جان آدامز، و بنجامین فرانکلین آن را نمونه خوبی برای پس‌زدن تفکر سیاسی عقب افتاده قرون وسطی و ساخت بنای جامعه مدرن و شیوه حکومت‌داری صالح می‌دانستند. از همین رو توماس جفرسون دو نسخه از آن را همواره با خود داشت.[۴] در آن دوران، خواندن کوروش‌نامه اثر کسنوفون و «شهریار» نوشته نیکولو ماکیاولی برای همه سران کشور اجباری بود.

3. توماس جفرسون: توماس جفرسون یکی از متفکرین اصلی و بنیانگذاران آمریکا (برای ترویج ایده‌آل‌های جمهوری‌خواهی در آمریکا)، نویسنده اصلی اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا و از ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۹ میلادی دو دوره متوالی چهار ساله سومین رئیس‌جمهور آمریکا بود. وی هم‌چنین، باستان‌شناس، دیرین‌شناس و نویسنده بود. او دانشگاه ویرجینیا را در سال ۱۸۱۹ میلادی، بنیان نهاد. وی حامی جدایی دین از سیاست و نویسنده قانون آزادی ادیان ویرجینیا بود. از دید جفرسون، جدایی دین از سیاست، راهی برای محو مذهب نبود. بلکه این کار، ضامن حفظ حقوق تمامی مذاهب در جامعه بود. او میان داشتن اندیشه مذهبی و اعتقاد به سکولاریسم تضادی نمی‌دید. او تلاش خود برای وارد کردن جدایی دین از نهاد دولت در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا و اجرایی کردن آن در ویرجینیا از سال ۱۷۸۶ را یکی از سه کار عظیم در همه عمر خود می‌خواند. توماس جفرسون، به عنوان یکی از بزرگترین چهره‌های عصر روشنگری آمریکا، تابع سنت فیلسوفان سیاسی سرشناس زمانه خود مانند توماس هابز و نیکولو ماکیاولی بود که با تنظیم اندیشه‌های خود براساس دیدگاه فیلسوفان شاخص یونان باستان و روم باستان، تلاش می‌کردند پایه‌های ساختن نظام حقوقی و دولتی نوینی برپا کنند. رواداری مذهبی و عدم تحمیل دین رسمی توسط کوروش هخامنشی که در کوروش‌نامه توضیح داده شده الگویی برای برقراری سکولاریسم از دید جفرسون بود. جفرسون باور داشت که اگر کوروش موفق شده در جهان باستان با آن همه توحش و وجود فرقه‌های بدوی دینی که در نزاعی بی‌پایان با یکدیگر بودند، بی‌طرفی حکومت را در مقیاسی به گستردگی امپراطوری هخامنشی تضمین کند، امکان تکرار این کار در جهان مدرن نیز وجود دارد. از سوی دیگر در آغاز شکل‌گیری کشوری به نام «آمریکا» چون پایه‌های قانون اساسی آن هنوز به درستی تعریف و آزمایش نشده بودند ترس از تمرکز قدرت در دست شخص رئیس‌جمهور و تبدیل او به قدرتی مطلقه و برقراری حکومتی خودکامه وجود داشت. از این رو بنیانگذاران آمریکا با احتیاط بسیار به بحث پیرامون حیطه اختیارات و نحوه حکمرانی شخص رئیس‌جمهور می‌پرداختند. در این میان، تعریفی که گزنفون از صفات اخلاقی و عملکرد کوروش در کوروشنامه ارائه می‌داد، راهنمای خوبی برای آنان بود. در سال ۱۸۲۰ توماس جفرسون در نامه‌ای به نوه خود «فرانسیس اپس» می‌نویسد: «به تو توصیه میکنم به طور منظم به درس‌آموزی از تاریخ و ادبیات در هر دو زبان [یونانی و لاتین] بپردازی. در یونانی اول از همه با «کوروش‌نامه» شروع کن». کوروش‌نامه یا «در باب پرورش کوروش» اثر کسنوفون، تاریخ‌نگار یونانی سده پنجم پیش از میلاد است که در آن به زندگی شرح کوروش دوم، بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی، می‌پردازد. در سال ۱۷۸۷ در نامه‌ای به دوست ایتالیایی خود «فیلیپ مازی» درخواست ترجمه‌ای تازه از کوروش‌نامه را به زبان ایتالیایی می‌کند. وجود دست‌کم چهار چاپ مختلف از کوروش‌نامه در کتابخانه شخصی جفرسون ثابت شده است. جفرسون در یکی از آن‌ها با خط خود، ترجمه دو نسخه از کتاب را مقایسه کرده است.

دوران ریاست‌جمهوری توماس جفرسون برابر با سال‌های ۱۱۷۹ تا ۱۱۸۷ هجری خورشیدی و پادشاهی فتحعلی‌شاه قاجار بر ایران بود. در زمانی که توماس جفرسون و دیگران بنیان‌گذاران امریکا برای طرح‌ریزی روش حکومت‌داری مدرن و درست و بنیان‌های اندیشه‌های سیاسی نو به بررسی شیوه حکومت‌داری کوروش در آثار یونانی و لاتین بودند در ایران دوران قاجاریان او فراموش شده و مردم آرامگاه کوروش بزرگ را به جای آرامگاه مادر سلیمان نبی شناخته می‌شد. در سال ۱۸۱۸ رابرت کر پورتر، نویسنده، دیپلمات و جهانگرد بریتانیایی پس از نزدیک به هزار سال، ثابت کرد که بنای سنگی واقع‌شده در دشت مرغاب ایران، همان مقبره کوروش هخامنشی است.